"Het schaarse zonlicht van vandaag verdwijnt al in de loodkleurige winterhemel. De gladde wegen reflecteren onze lichten als een spiegel en we hebben nog maar de helft van de geplande afstand afgelegd. We zouden in Göteborg lunchen, maar de mensen hier gaan al snel naar huis voor het avondeten. Ik denk dat we ons plan moeten wijzigen."
Wanneer een rit een avontuur wordt? Zodra het onverwachte normaal wordt. Als je de grenzen verlegt van wat mogelijk en misschien zelfs verstandig is.
Mark Beaumont is geen vreemde als het gaat om epische tochten. Dus in plaats van zijn blik op het zuiden te richten, zoals de meeste racefietsers doen zodra de winter aanbreekt, ging hij naar het noorden: naar Noorwegen.
Kameraden
Zijn kameraden voor deze tocht van 1.000 kilometer waren zijn met Shimano DURA-ACE Di2 12 speed uitgeruste Argon18-racefiets en zijn oude fietsvriend, fotograaf Markus Stitz. Zowel Mark als Markus is vertrouwd met lange afstanden: beiden hebben rond de wereld gefietst, Mark deed dat met 79 dagen zelfs in een wereldrecordtijd. Ze besloten het beste uit de winter te halen en samen een laatste grote rit te maken in 2022.
Voor avonturiers als deze twee is thuis soms overal en nergens tegelijk. Ze kozen voor een start in Oslo en aankomst in Berlijn. Twee steden die voor hen vertrouwd aanvoelen, omdat Mark er veel mensen kent. Na het uitwerken van de logistiek kwamen ze uit op een route die in de zomer al zwaar genoeg is, laat staan als je er in de dagen tot Kerstmis rijdt.
Door vier landen
De twee winter warriors fietsten tussen 18 en 21 december. Niet om een record te breken of een snelle tijd neer te zetten, maar om hun materiaal op de proef te stellen en doorzettingsvermogen te testen. Mark en Markus doorkruisten vier landen die bekend staan om hun uitdagende winterse rijomstandigheden. Ze begonnen in de sneeuw en het ijs, baanden zich een weg langs de Zweedse kust en streefden ernaar om binnen slechts 3,5 dag in Berlijn te zijn en zo kerst niet te missen.
Wapenkeuze
Sommige mensen rijden misschien liever met meer off-road getuned materiaal, maar Mark koos voor zijn eigen favoriete wapen: het Argon 18-frame, uitgerust met DURA-ACE Di2, DURA-ACE carbon wielen van 50 millimeter en 34 millimeter brede banden. Hij vertrouwt op deze pro setup en is er zeker van dat hij hiermee de winterse omstandigheden aankan. Maar zal hij gelijk hebben?
Na een hectisch weekend waarin de fietsen en kit werden voorbereid, vertrokken de twee in de ijzige kou van Oslo. Hoewel ze hun tocht zorgvuldig hadden gepland, vermeden ze elk risico en namen ze alle uitrusting mee die ze nodig zouden kunnen hebben bij hun gedurfde decembertocht. Jarenlange ervaring komt hier goed van pas en met name Mark weet wat hij moet meenemen en waar hij het op zijn fiets moet plaatsen.
Gevoelstemperatuur
Er ligt een dik pak sneeuw en de lucht is helder in Oslo. Het is -6º, maar de gevoelstemperatuur maakt het nog kouder. De eerste etappe is 'kort': Mark en Markus hoeven slechts 150 kilometer af te leggen. Gemakkelijk is het niet, want in deze tijd van het jaar lijkt de dag eerder op de nacht, de zon gaat al om vier uur onder in de Noorse hoofdstad. Het kwik daalt bovendien snel, het dappere tweetal rijdt met forse tegenwind.
Onwetend van wat hen te wachten staat, genieten Mark en Markus van de rit door de sneeuw en over het ijs, hoewel het soms glad is, zelfs met banden van 34 millimeter. Voor dit avontuur zijn ze gekomen. Het voelt echt als een kerstrit, de beleving is anders dan ze gewend zijn. Alleen al om warm te blijven bij deze temperaturen verbrandt het lichaam veel calorieën, dus voldoende eten is cruciaal.
Auto-ongeluk
Natuurlijk wisten de twee dat de omstandigheden uitdagend zouden zijn. Wat ze niet hadden voorzien was het ijskoude regenfront dat de eerste nacht over Noord-Europa trok, waardoor begaanbare wegen veranderden in verraderlijke ijsbanen. Het laatste stuk naar Zweden is niet te overbruggen zonder het risico op een ongeluk. Zelfs lopen vergt evenwicht en moed. Na enig overleg vlak bij de grenspost besluiten ze het laatste stukje naar het hotel net over de grens in Zweden te liften. De hoeveelheid gecrashte auto's die ze langs dit korte stuk zien, bevestigt dat ze de juiste keuze hebben gemaakt.
Aan tafel voor avondeten
Op dag twee worden Mark en Markus wakker bij een donkere hemel. Er staat 300 kilometer naar het zuiden op het menu, maar het weer werkt niet mee. Er hangt nog steeds sneeuw in de lucht en de weg is nog altijd glad. De mannen gaan op pad, maar hun doel blijkt te ambitieus: het gemiddelde van ongeveer 22 kilometer per uur halen ze niet. Ze zetten door ondanks de felle tegenwind in en bereiken Göteborg niet rond lunchtijd, maar pas als de Zweedse bevolking aanschuift voor het avondeten.
Dit is echter precies het avontuur dat ze zochten. Een bijzondere uitdaging om niet te vergeten, een die hen echt prikkelt. Als ze op tijd willen zijn voor het kerstfeest, moeten ze snel een plan bedenken. Als doorgewinterde reizigers realiseren ze zich dat er maar één manier is om tijdig in Berlijn aan te komen: Denemarken overslaan en de veerboot nemen van Göteborg naar Kiel in Noord-Duitsland.
Gevoel van een nederlaag
Voor sommige fietsers voelt dit misschien als een nederlaag, maar deze twee hebben al bewezen waartoe ze in staat zijn als ze worden uitgedaagd. Mark won de GBDuro-race in 2021 en brak het jaar daarop het North Coast 500-record door de route van 830 kilometer in iets minder dan 29 uur af te leggen. Hij weet wat ervoor nodig is om diep te gaan en kan daarbij ook genieten, ongeacht het weer.
Zware beproeving
Behalve de twee fietsers krijgt ook het materiaal het zwaar te verduren. Met sneeuw, ijs, vuil, zout en modder kan het haast niet erger. Mark is nog steeds blij met zijn keuze. "Het is fijn dat je niet hoeft na te denken of je zorgen hoeft te maken over je uitrusting", zegt hij. "Je bent er gewoon op gefocust om rechtop te blijven en vooruit te komen. Het is fijn dat elke versnelling nog even soepel is als bij de start. Zelfs de remmen lijken het goed te doen, hoewel niet veel profrenners ooit onder deze omstandigheden met deze Shimano-groep zullen rijden. Ik hou echt van de zorgeloze, probleemloze setup. Zelfs de batterij lijkt geen last te hebben van de vrieskou, hij heeft het makkelijk gered zonder opladen. Het is gewoon indrukwekkend wat deze uitrusting aankan."
Onverbiddelijk
De veerboot over de Noordzee is een aangename verrassing. Mark en Markus genieten aan boord van warmte en comfort. Ze varen naar de havenstad Kiel in plaats van Rostock zoals eerst de bedoeling was. Helaas voor hen is er regen als ze aankomen en weer verder fietsen. Het is weliswaar een graad of tien warmer, maar de regenbui hakt er flink in op hun weg naar het zuiden, langs de voormalige grens tussen West- en Oost-Duitsland. Door de planwijziging moeten ze nu 350 kilometer van Kiel naar Berlijn fietsen, in plaats van 230 kilometer vanaf Rostock, waar ze hun laatste etappe oorspronkelijk zouden beginnen.
Omdat de veerboot om tien uur 's ochtends in Kiel aanmeert, besluiten ze deze laatste etappe in tweeën te delen. Het landschap is onderweg verborgen in bewolking en dikke mist. Gelukkig hebben beiden niet alleen goed uitgeruste fietsen, maar zijn ze ook volledig ingepakt, wat noodzakelijk is voor een marathonrit als deze.
Uiteindelijk wordt het weer beter en komt Berlijn in zicht wanneer de zon ondergaat. Ze kiezen het symbool van de stad, de Brandenburger Tor, als officiële eindpunt. Mark is blij dat hij na de rustige landschappen onderweg nu is terechtgekomen in de drukte van de stad.
Meditatie
Hij gebruikte de zware tocht naar het zuiden als een soort meditatie. "We praten meestal niet veel onderweg, maar hebben wel plezier en lachen om tegenslagen tijdens onze tussenstops," zegt Mark. "Ik geniet daar echt van. We zijn het allebei gewend om alleen te rijden en vinden het fijn dat we ook de stilte kunnen delen. Het is belangrijk om dit te doen met uitrusting waarop je kunt bouwen en mensen op wie je niet voortdurend hoeft te letten."
Mark en Markus reden bijna 600 kilometer in 3,5 dag. Ze zijn het er allebei over eens dat het winterse deel van Noorwegen het mooiste en meest inspirerende stuk van de tocht was. "Als je een echt winteravontuur wilt beleven, moet je met je fiets het donker en de sneeuw in", zegt Mark. "Natuurlijk is rijden op het aangename Mallorca leuk, maar mijn fiets voelde zich ook hier prima thuis. Als je niet alleen je lichaam, maar ook je geest en je uitrusting wilt uitdagen, ga dan in de winter op je racefiets in Scandinavië fietsen", zegt hij met een grote glimlach op zijn gezicht.
Over Mark Beaumont
De afgelopen twee decennia heeft Mark de grenzen van het endurancefietsen verlegd, op duizenden evenementen gesproken en in meer dan honderd landen gefietst. Naast andere Guinness World Records blijft hij de snelste persoon die rond de aarde heeft gefietst. Hij woont in het Schotse Edinburgh met zijn vrouw Nicci en twee dochters.