Er is geen koers als Parijs-Roubaix. Het is een ware slijtageslag voor zowel de renners als hun fietsen. Ontdek hoe je over kasseien moet rijden en welke setup je moet kiezen volgens de echte kasseienvreters.
Van Compiègne naar Roubaix. Van strak asfalt naar eeuwenoude stroken met ongelijk liggende stenen. De fiets onder je lijkt plots wel een drilboor. Je probeert te overleven en je denkt even helemaal niets. Er is alleen nog maar het oorverdovende lawaai. Je longen happen naar lucht en je benen schreeuwen.
Wie houdt of droomt hier nou niet van? Voor miljoenen mensen is Parijs-Roubaix een absoluut hoogtepunt. Wielrenners vinden een modderige kasseistrook net zo magisch als een met haarspeldbochten bezaaide weg door de bergen.
Nol van Loon en zijn vrienden zijn al lang gefascineerd door Parijs-Roubaix. Zij reizen al twaalf jaar op rij naar Noord-Frankrijk om het peloton aan te moedigen tijdens de slopende, 257 kilometer lange klassieker, een Monument op de wielerkalender. Bij goed weer steken ze zelfs de barbecue aan. Enkele malen hebben ze vooraf zelf de cyclo gereden, andere keren fietsten ze op maandag na de koers.
"Ik ben gek op kasseien; op het rijden over kasseien, het decor rond de kasseien en de heroïek die bij koersen met kasseien hoort", zegt Nol. " Welke andere sport kun je noemen waarbij je gewoon 10 meter staat van de plek waar het allemaal gebeurt? Dat is super bijzonder."
Nol is ook bekend als medeoprichter van Fatpigeon (@fatpigeon.cc). Dit collectief deelt verhalen over fietsen op alle terreinen. In de loop der jaren heeft de aantrekkingskracht van de kasseien de Nederlander keer op keer doen terugkeren naar Noord-Frankrijk. Hij is voluit gegaan in de cyclo, terwijl hij anderen om zich heen zag vallen. Hij heeft 's nachts over de kasseien gereden in een ultrawedstrijd. Een nachtelijke Parijs-Roubaix is wellicht een nog gekker concept dan de echte wedstrijd zelf. Geleidelijk aan is Nol fitter en sneller geworden. Snelheid is belangrijk: in volle vaart ga je gemakkelijker over de ruwe stroken dan wanneer je in een zachter tempo van kassei naar kassei hobbelt.
Nol weet hoe hij zich onder alle omstandigheden op de kasseien moet redden en wat de perfecte setup is qua materiaal. Natuurlijk kun je jezelf minutieus voorbereiden op deze uitdaging, maar de affiniteit met de kasseien? Die is aangeboren.
Bos van angst
Het Bos van Arenberg klinkt misschien als een plek uit een kindersprookje, maar het is zo'n beetje de nachtmerrie van elke fietser. Het is een kaarsrecht pad dat een somber, donker bos doorkruist. De strook ligt er zo slecht en ongelijk bij dat hij het hele jaar door gesloten is voor normaal verkeer.
Bij zijn wintertraining startte Nol met het zwaarste deel van de wedstrijd, de 30 kasseistroken. Hij is overduidelijk een bikkel en volhouder. De opkomende mist in de ochtend zorgde ervoor dat het einde maar niet in zicht kwam.
Nol raadt je aan je hele Roubaix-setup te optimaliseren voor Arenberg: als het materiaal dit duivelse stukje aankan, lukt de rest ook.
De bandenspanning op deze stroken is zo belangrijk dat veel wielerkampioenen geheimzinnig zijn over hun gekozen druk. Nol, die iets meer dan 80 kilo weegt, koos voor een druk van 2,5 bar (36 psi) in zijn tubeless banden van 30 millimeter. "Dat maakt een enorm verschil. Je wilt een zo laag mogelijke druk voor meer grip en minder kans op lekrijden", zegt hij.
De juiste componenten
Naast de banden viel de keuze op Shimano's ULTEGRA C50 -wielset, die de uitdaging prima aankon. Deze wielen zijn er voor de veeleisende liefhebber, ze bieden balans tussen een modern design, prestaties en kosten. "De set is licht en aero op de stukken verharde weg, maar ook breed genoeg om de band goed te leggen. Hij geeft je het juiste gevoel, zelfs bij lage druk", zegt hij. "Ik had een paar enorme schokken, nadat ik vol door kuilen en over gemene stukken was gegaan. Applaus voor de ULTEGRA-wielen, want ze hielden zich prima!"
Zijn ULTEGRA R8100 12-speed groep en ketting lieten zich evenmin van hun stuk brengen. De groep beschikt over de baanbrekende HYPERGLIDE+-technologie en een nieuwe, ergonomische draadloze cockpit. Dankzij het elektronisch schakelen (Di2) en de extra knoppen boven op de hoods gaat het schakelen - dat bij Shimano altijd snel gaat - een stuk eenvoudiger als de handen zeer doen of gevoelloos zijn door de trillingen. Het enige waar je je zorgen om moet maken, is het trotseren van de grillige ondergrond.
"De kasseien van Roubaix zijn verschrikkelijk, maar het bos is pas echt krankzinnig, belachelijk," zegt Nol. Tijdens een rit reed hij, vlak nadat hij met 60 kilometer per uur Arenberg op ging, zijn beide banden lek. Daardoor had hij geen grip meer. "Nu ik weet hoe vreselijk het is, heb ik altijd wat angst om in het bos te rijden", zegt hij. "Elke keer als ik het doe, denk ik: wat zal er deze keer gebeuren? Je weet nooit hoe glad of slecht de strook zal zijn, het is alsof je het onbekende binnentreedt. En dan meteen krijg je die klap van de kasseien, die je wakker schudt."
Dat gaat gepaard met een orkest van vreemde fietsgeluiden: de ketting die tegen het frame slaat, de banden die over het oneffen terrein dokkeren. De fiets verandert in een soort bokkend paard.
Het punt waarop Arenberg in de wedstrijd zit, op 95 kilometer van de finish, markeert meestal het intimiderende begin van de beslissende slijtageslag tussen de favorieten. De strook loopt af aan het begin, waardoor het peloton er met hoge snelheid in gaat, voordat het pad in het restant één of twee procent stijgt. "Het duurt altijd veel te lang", zegt Nol. "Dat slurpt alle energie uit je lichaam."
Goed over kasseien rijden is een kunst. Het is een kwestie van rechtop zitten en de handen losjes op het stuur houden. Nol geeft de voorkeur aan een grotere versnelling met een lagere cadans voor meer grip en controle. Het liefst rijdt hij met 75 tot 85 omwentelingen per minuut.
Het was tenminste droog tijdens zijn rit, al waren de verraderlijke wegen wel bedekt met een modderlaagje. Wat als de kasseien blubberig zijn en je wielen wegglijden? "Dan kun je slechts bidden!" zegt Nol. "Nee, je moet de juiste lijn kiezen. Het midden is de veiligste optie, maar als het daar smal is en het is nat, dan is het een gevaarlijke plek, dus dan kun je misschien beter in de goot rijden."
De meeste kasseistroken hebben in het midden een bol deel, het stuk waar je het best rijdt. Bij Arenberg ontbreekt dit patroon, de kasseien liggen overal door elkaar, orde en logica zijn er niet.
Het vereist aandacht, vaardigheid en een beetje geluk om te schitteren. "Ik rijd vaak met ex-prof Lars Boom. Hij won de natte Roubaix-etappe van de Tour de France [in 2014]. Hij adviseert me altijd om je fiets gewoon zijn gang te laten gaan. Als je je snelheid behoudt, zijn je kansen om overeind te blijven groter", zegt Nol.
Hoe verder je komt in deze Hel van het Noorden, hoe landelijker en desolater het landschap wordt. Nol rijdt hier het liefst alleen. "Ik denk dat de schoonheid van Roubaix de leegte is. De spookdorpjes daar, de eindeloze velden gevuld met niets," zegt hij.
Als je die kasseien raakt, verandert de natuurlijke kalmte onmiddellijk in een hectisch gedachtenspel. "Wat ik echt leuk vind, is dat je wereld heel klein wordt. Je voelt die adrenalinestoot en drang om zo snel mogelijk te gaan, maar ook om rechtop te blijven en de juiste lijn te kiezen. Dus alle leegte om je heen wordt samendrukt tot een klein focuspunt."
Tijdens de wedstrijd voegt het gevecht tussen de deelnemers een andere bijzondere dimensie toe. Alsof snel over kasseien rijden nog niet zwaar genoeg is, moet je ook nog je zenuwen in bedwang houden en voor je positie vechten bij 60 kilometer per uur. Profwielrenners zijn van een ander kaliber.
In het wiel van kampioenen
Nols favoriete strook is ook een van de meest doorslaggevende in Parijs-Roubaix: het Carrefour de l'Arbre. Hier maakte de winnaar van 2022, Dylan van Baarle, het verschil. Wat deze uitdaging van 2.100 meter extra moeilijk maakt, is de plek in de wedstrijd: op 15 kilometer van de meet. De strook biedt een afwisseling tussen lange rechte stukken en een paar moeilijke bochten. Snel bochtenwerk op kasseien is echter niet eenvoudig. Kanshebbers hebben hier in het verleden hun tanden op stuk gebeten.
"De eerste keer dat ik hem deed, had ik zoiets van: wat is dit in godsnaam? Het is te gek. Nu heb ik echt het gevoel dat ik hem begin te leren kennen. Ik weet precies welke kassei ik moet rijden", zegt Nol.
"Vroeger vond ik het echt moeilijk. Maar als je de bochten op de juiste manier neemt, kun je je volle snelheid behouden en gaat het makkelijker. Je kunt de helling gebruiken om grip te houden. De juiste lijnen kiezen, bespaart veel energie en als je je fiets niet te strak vasthoudt, helpt dat ook."
Telkens wanneer Nol bij de finishplaats, het André-Pétrieux velodroom, aankomt of de beroemde, sobere douches ziet, komt een gevoel van nostalgie naar boven. "Hier zijn al vele jaren renners gepaseerd, je hebt de plekken al duizend keer op televisie gezien", zegt hij.
Zijn favoriete editie van Parijs-Roubaix is die van 2016, gewonnen door Mathew Hayman. Die is goed voor een iconisch underdogverhaal over een ervaren Australische teamspeler die van blessures en ritjes op de hometrainer naar de hoogste trede van het podium gaat.
Of het nu in de modder of in het stof is, weinig andere wedstrijden zorgen voor zoveel sensatie en herinneringen die ons zo helder bij blijven. Misschien is het wel het tijdloze aspect dat Parijs-Roubaix zo bijzonder maakt: fietsen en materiaal worden beter, maar de mens en zijn machine moeten nog steeds bestand zijn tegen de elementen en uitzonderlijke krachten. Sport en epiek komen samen, het is alles of niets.
Nol werd de volgende ochtend wakker met pijn in zijn polsen, handpalmen en onderrug, maar zijn passie was er nog steeds. "Het is een gelukzalige pijn, op een of andere manier. Je kent de oorzaak: Roubaix en de kasseien, dus het is goed. Als je de foto's en je Strava terugkijkt, denk je: het is het allemaal waard."
Het zou hem meer pijn doen als hij deze specifieke onderdelen die Parijs-Roubaix kenmerken niet zou rijden. "Ga er gewoon heen", zegt Nol. "Je zult er geen spijt van krijgen. Als je klaar bent met rijden, zal dat een heel bijzondere herinnering zijn."
Paris-Roubaix Femmes
Feiten en cijfers
Datum: 8 april 2023
Start: Denain
Aankomst: Vélodrome André Pétrieux, Roubaix
Parcours: 145,4 kilometer
Kasseien: 30 kilometer
Kasseistroken: 17
Parijs-Roubaix
Feiten en cijfers
Datum: 9 april 2023
Start: Compiègne
Aankomst: Vélodrome André Pétrieux, Roubaix
Parcours: 256,6 kilometer
Kasseien: 54 kilometer
Kasseistroken: 29
Deel dit artikel
