Polen heeft binnen zijn landsgrenzen geen gebergte zoals de Alpen, de Pyreneeën of de Dolomieten, maar de schilderachtige bergketens in het land kunnen ongelofelijk aantrekkelijk zijn.
Wat deze streek kenmerkt is de diversiteit aan natuur en landschappen. Elk massief heeft een uniek en individueel karakter. Hier vind je lange, pittoreske beklimmingen, steile en uitdagende heuvels, ongerepte natuur, maar ook sterk verstedelijkte en toeristische gebieden.
Ik wil je laten kennismaken met de Beskiden, een groen en wild gebied. Je vindt er prachtige asfaltwegen, maar ook plekken die onderweg een bezoekje waard zijn.
De Silezische Beskiden is de op één na langste bergketen in Polen. De rijke cultuur van dit gebied heeft een sterke aantrekkingskracht op toeristen. Dit zijn de bergen die mij na aan het hart liggen omdat ik hier een groot deel van mijn jeugd heb doorgebracht. Ik kom hier heel vaak want het ligt op een steenworp afstand van mijn huis.
Ik ken hier vrijwel elke weg, dus de route die ik heb gemaakt is een combinatie van moeilijke beklimmingen en plaatsen met weinig verkeer. Het is een behoorlijk pittige tocht van 130 kilometer met 2000 hoogtemeters. Maar geloof me, dit is slechts een klein gedeelte van wat je hier allemaal kunt beleven.
Mijn dag begint vroeg: vóór negen uur 's ochtends vertrek ik uit het plaatsje Wisla om het ochtendverkeer te ontlopen. Om direct een beetje berglucht op te snuiven, heb ik de route zo gepland dat de start meteen uitdagend is met een klim van 300 meter. En dat terwijl bergop rijden niet bepaald mijn specialiteit is.
Het terrein is typisch Beskidisch: eindeloze bossen, geen spectaculaire uitzichten en vooral veel weelderig groen. Halverwege de klim wordt het donkerder en begint het te regenen. Als ik bijna op de top ben, word ik vergezeld door een warme, zachte motregen.
Na de eerste klim fiets ik door kleine Beskidische steden en geniet van de cultuur die dit gebied heeft te bieden. Bergafwaarts peddel ik langs ik kleurrijke huizen, houten beelden en grazende schapen.
Ik kom aan in Koniakow, waar de klim naar Ochodzita begint. Dit is de langste en op één na moeilijkste heuvel in de route. Bovenop de klim is een restaurant met een mooi uitzicht, maar de top is geen goede plek om te stoppen. Koniakow is namelijk beroemd vanwege het Poolse kantwerk en het museum halverwege de beklimming is absoluut een bezoekje waard.
Het gebouw is versierd met prachtige mozaïeken en binnen zijn er unieke tentoonstellingen met kantwerk en wordt de geschiedenis verteld aan de hand van een opmerkelijke serie oude foto's.
Op de top geniet ik even van het uitzicht op de Beskiden. Vervolgens is het 30 kilometer geleidelijk naar beneden over slingerende wegen. De kwaliteit van die wegen is overigens heel goed want het asfalt is glad en zonder kuilen. Het enige nadeel is dat er veel autoverkeer is, dus je moet goed blijven opletten. Poolse autochauffeurs zijn namelijk niet de allerbeste verkeersdeelnemers.
De kilometers vliegen voorbij en onderweg kom ik door pittoreske dorpjes als Laliki, Rajcza en Milowka. Vanaf dit punt begint de weg te klimmen en de eentonigheid wordt onderbroken door twee uitdagende, maar korte heuvels.
Na de afdaling wordt de route aantrekkelijker omdat de weg langs het Zywiecki-meer loopt. Ik heb geluk, want op het moment dat ik deze route fiets, wordt de weg vernieuwd en is hij afgesloten voor autoverkeer. Normaal kun je hier veel verkeer verwachten als mensen op weg zijn naar hun zomerhuisjes aan het meer. De weg kronkelt fraai tussen de bomen en af en toe heb je uitzicht op het meer.
Nadat ik door een paar kleine steden ben gereden, is het tijd voor Szczyrk, de tweede stad van de regio. Er zijn hier veel leuke horecagelegenheden, maar ik kies voor het SKI & BIKE café. Deze plek heeft een unieke sfeer en ze zijn hier ook gek op fietsen.
Terwijl ik mijn koffie drink, praat ik met de eigenaar over fietsen en de geschiedenis van het café. We hebben het over zijn passie voor fietsen, want hij bouwt zijn eigen modellen en ik zie een paar prachtige exemplaren in het café staan.
Ik doe zo lang mogelijk over mijn kop koffie en de reden daarvoor is simpel: voor me ligt de laatste en zwaarste beklimming, de Salmopol-pas. Het traject meet 7,5 kilometer met een gemiddelde stijging van 5,6 procent. Na bijna 100 kilometer te hebben afgelegd, kan deze heuvel een behoorlijke uitdaging zijn.
De klim begint geleidelijk, maar wordt naar het einde toe steeds uitdagender.
Terwijl ik naar boven fiets, heb ik tijd om na te denken over het feit dat ik een jaar geleden nooit het plan zou hebben opgevat om deze route te rijden. Ik vermeed altijd de grote hoogteverschillen en naar boven rijden was een lijdensweg voor mij. De omslag kwam toen ik me realiseerde dat mijn hele leven altijd om bergen draaide. Als kind wandelde ik hier, later liep ik hier ultramarathons en het ontbrekende puzzelstukje was simpelweg fietsen in de bergen.
Ik heb het geleidelijk opgebouwd en begon met kleine heuvels. Na verloop van tijd heb ik de moeilijkheidsgraad opgeschroefd en meer hoogtemeters toegevoegd. Je kunt echt genieten van het rijden in de bergen als je het leuk vindt en goed voorbereid bent. Door deze overpeinzing sta ik ineens op de top van de Salmopol-pas. Deze plek wordt vaak het Witte Kruis genoemd en ik moet je helaas teleurstellen, er is geen spectaculair uitzicht op de top, alleen een parkeerplaats voor auto's.
Ik trek mijn windjack aan en daal af in de richting van Wisla. De afdaling is eenvoudig, aangenaam en eindigt onder de skischans. In feite ben ik dan dicht bij de finish en moet alleen nog de rechte weg richting de stad rijden.
Het was een prachtige dag op de fiets.
Als je nog nooit in de Beskiden bent geweest, bereid je dan voor op de intensiteit van het groen en een diversiteit aan landschappen.
Je vindt er dunbevolkte gebieden, maar ook drukke agglomeraties met veel autoverkeer en toeristen. De kwaliteit van de wegen is goed, de beklimmingen zijn niet al te steil, maar wel lang en uitdagend.
Als je andere routes wilt proberen, dan kan ik je deze klassiekers aanbevelen:
Kleine Beskidy-ronde 102 km/ 1680 hoogtemeters
Grote Beskidy-ronde 141 km / 1320 hoogtemeters
Over Jacek
Mijn naam is Jacek Tohmann. Ik woon in Polen en ben gek op fietsen, techniek en fotografie. Het combineren van die drie dingen en tegelijkertijd mijn thuisland verkennen, is een droom die werkelijkheid is geworden.